ýetmek

işlik

1) Öňden gidip barýan ýa-da gaçyp barýan bilen deňleşmek.

∙ Aýlaryň şatlygna bilbil heň etdi, Şol wagt ýeňseden bir göwre ýetdi. (B. Kerbabaýew, Aýlar)

∙ Meýdan içre ýetdiň bedew harladyp, Ylgaw edip, at alnyny derledip. («Görogly» eposy)

2) Bir ýere barmak, belli bir ýere baryp ýetişmek.

∙ Towşan bolsa, şol gaçyşyna bir gür jeňňellige ýetip, ýapraklaryň aşagynda gizlenip, özüni bilmän köp ýatypdyr. («Türkmen Halk Ertekiler Ýygyndysy»)

3) Paý düşmek, belli bir mukdarda berilmek.

∙ Bu öten agşamky oljadan ýetdi. (B. Kerbabaýew, Aýgytly ädim)

4) Ýeterlik bolmak, geregiçe bolmak.

∙ Ýer gyt däl welin, hany suw ýetýärmi? (A. Gowşudow, Mähri-Wepa)

∙ Bişirilen nahar hemmelere ýetdi.

5) Almak, edinmek, gazanmak.

∙ Bu zatlara ýetmek üçin diňe işlemek gerekdigine ol düşünýärdi. (A. Durdyýew, Saýlanan eserler)

6) Biriniň ýa-da bir zadyň täsiri geçmek, güýçli täsir etmek, sebäp bolmak.

∙ Bu işin Göroglydan ýetenini aňlady. («Görogly» eposy)

∙ Durdynyň ajy sözi Artyga kemsiz ýetdi. (B. Kerbabaýew, Aýgytly ädim)

7) Uzynlyk ölçegi boýunça belli bir möçbere deň bolmak.

∙ Hažžygyň uzynlygy metr ýaryma ýetýär. («Mydam Taýýar» gazeti)

8) Ýaşy, wagty, möhleti belli bir çene barmak.

∙ Türkmenistan ýetdi on bäş ýaşyna. (Ata Salyh, Saýlanan eserler)

◊ akyly ýetmek — seret akyl

∙ Ol indi ep-esli çaga bolupdyr, her bir zada akyly ýetýär.

◊ arzuwa ýetmek — seret arzuw

∙ Arzuwyňyza ýetmek üçin şu wagtlardan taryh sapagyny oňat öwrenmek gerek. («Mydam Taýýar» gazeti)

◊ gözüň ýetmek — seret göz

∙ Şu meselede baş çykarmaz ýaly çylşyrymly zat ýoguna gözüm ýetýä. (B. Kerbabaýew, Aýgytly ädim)

◊ maksada ýetmek — seret arzuwa ýetmek

◊ myrada ýetmek — Arzuwyňa, maksadyňa ýetmek.

◊ neşesi ýetmek — seret neşe

◊ ýigit ýetmek — seret ýigit

∙ Iliň seniň ýaly ýigit ýeten ogullary ot gorsaýarlar. (A. Durdyýew, Saýlanan eserler)

◊ ýüki ýetmek — seret ýük

∙ Ýüküň ýeter gyjyt, gepden, Şonda meni bagyşla sen! (A. S. Puşkin, Saýlanan eserler)

◊ ýüňi ýetmek — seret ýüň